İNTİHAR DÜŞÜNCEM VAR
NE YAPMALIYIM?
Şu anda bu sayfadaysanız tahmin ediyoruz ki canınızı çok yakan bir şeyler var. Belki dayanamayacağınızı, kaldıramayacağınızı düşündüğünüz belki de değişmeyeceği yönünde umutsuzluğa kapıldığınız şeyler…Böyle anlarda ‘ölüp kurtulmak’ bir çare gibi görünebilir. İntihar etmek çektiğiniz acıdan kurtulmanın ya da diğerlerine bu acıyı anlatmanın bir yolu olarak aklınıza gelebilir.
Sizin için de durum böyleyse harekete geçmeden önce lütfen okumaya devam edin.
Duygusal bir fırtınanın ortasındayken, düşünce ve duygularınızın davranışlarınız üzerindeki etkisi artabilir. Bu durum uzun vadede olacakları dikkate almadan harekete geçmenize yol açabilir ve acınızı arttıracak sonuçlar
ortaya çıkarabilir.
İçinde bulunduğunuz anda amacınızın kendinizi öldürmek değil sizi zora sokan durumdan ya da bu durumla ilişkili olan duygulardan, düşüncelerden, hislerden ve anılardan kurtulmak olduğunu biliyoruz. Bunu biliyoruz çünkü; intihar girişiminde bulunan kişilerle bu girişimleri sonrası görüşüldüğünde, çoğu başa çıkılması imkansız bir durumdan kaçmaya ya da acı veren düşüncelerden ve duygulardan kurtulmaya çalıştığını ifade eder.
Bazen görünürde bir olay yoktur ama intihar düşünceleri vardır. Sizin için de durum böyle olabilir ve bu düşüncelerin varlığını anlamlandırmakta zorlanabilirsiniz. Böyle bir durumda şunların olup olmadığını gözden geçirebilirsiniz;
-
Stres altında olma
-
Adlandırmakta, ifade etmekte ve başa çıkmakta zorlandığınız duyguların varlığı
-
Yaşam olayları (yeni, eski, gelecekte olmasından endişe edilen) ile ilgili zorluklar
-
Psikolojik süreçlerle ilgili güçlükler (Örneğin: İntihar haberi gördükten sonra düşünmemeye çalıştıkça aklınıza gelmesi, intihar etmeyi istemediğiniz halde intihar etmekle ilgili endişeli olma, hayatı anlamlandırmakla ilgili güçlükler vb…)
Sizin için de sayfanın başından buraya kadar okuduğunuz durumlardan herhangi biri sözkonusu ise bu sizin zayıf ya da güçsüz olduğunuzu göstermez. Sadece acı çektiğinizi ve profesyonel bir yardıma ihtiyaç duyduğunuzu gösterir.
Ne yaşadığınız bu zorluklar konusunda ne de yeni bir strateji bulmak konusunda yalnız değilsiniz! Acı verici durumlar insan hayatının bir parçasıdır (zor bir parçası…) ve yeni bir strateji bulmanız için biz buradayız.
İntihar düşünceleri ortaya çıktığında, zihniniz size intiharı bir çözüm yolu gibi sunsa da bunun "dostça bir tavsiye olmadığını" fark edin. Sizi bir zorluktan kurtaracağını iddia eden ancak bunun doğru olup olmadığını bile bilmediğiniz bu tavsiyeye uymak zorunda olmadığınızı fark edin. Bir şeyi düşünmek ile o eylemi yapmak aynı şey değildir.
Zorlu duygu ve düşüncelerle hayata devam edebilmenin ise mümkün olduğunu biliyoruz. (Evet bu zor ama mümkün!) Psikolojik tedavi yaklaşımları bu noktada bize yardımcı olmaktadır. Zihniniz böyle anlarda içinde bulunduğunuz durumun değişmesi için bir şeyleri şart koşabilir ve bunun imkansız olduğunu söyleyebilir. Tam burada sizden bir ricada bulunacağız. Lütfen bir süreliğine bu düşünceye göre devam etmemeyi tercih edin ve öneriler sayfasındaki maddeleri hayata geçirin. Bunu zihninizin söylediklerine değil tecrübenizin ne olduğuna odaklanarak yapın.
Kontrolünüzü kaybedip kendinize zarar verebileceğinizi düşünüyorsanız neler yapabilirsiniz?
Böyle anlarda başka birinden yardım almak faydalı olacaktır. Hayatınızı sonlandırmayı isteyecek kadar canınızı yakan bir durumu diğer insanlarla paylaşmak kolay olmayacaktır. Yargılanmaktan veya anlaşılmamaktan endişe edebilirsiniz. Fakat insan acı çektiğinde aklına intihar düşünceleri gelebilir ve bu durumda yardım istemek çoğu zaman kişinin yararına olmaktadır.
İntiharla ilgili düşünce ve duygularınızı; bir akrabanıza, arkadaşınıza veya tanıdığınız ve güvendiğiniz birine (öğretmen, din adamı, iş arkadaşınız vb.) söyleyebilirsiniz. Canınızı yakan süreci güvenle geçirmenin farklı yolları mevcut. Bu güvenli yolları bulmak ve uygulamak için şu anda ilk önceliğimiz sizi hayatta tutacak ve profesyonel bir destek alana kadar yardımcı olacak kolaylaştırıcıları bulmaktır.
İntihar düşünceleri ya da ölüm isteği geldiğinde neler yapabilirsiniz?
-
Acil yardım hattını arayın. 112 acil yardım hattını arayın veya en yakın sağlık kuruluşunun acil servisine başvurun.
-
Kararınızı erteleyin. İntihar düşünceleri güçlü olduğunda, düşüncelerinizin etkisiyle hemen harekete geçmeniz gerektiğini hissedebilirsiniz. Hayatınızı sona erdirme kararını ertelemek ve kendinize bu düşüncelerin dediğini yapmak zorunda olmadığınızı hatırlatmak gerçekten önemlidir. Hayatına son vermekle ilgili kararlarını erteleyebilen insanların çoğu, bunu yapmanın şimdiye kadar yaptıkları en iyi şey olduğunu söylüyor.
-
Kendinize zarar vermek için kullanabileceğiniz araç gereçleri kaldırın. İntihar düşünceleriniz olduğunda kendinize zarar verebileceğiniz araç gereçleri (silah, jilet, ilaç vs.) ortadan kaldırmak size yardımcı olacaktır. İntihar düşünceleriniz ortaya çıkmadan da bu önlemi alabilirsiniz.
-
Kolayca erişilebilen kişi adlarının ve numaralarının bir listesini tutun. İntihar düşünceleri geldiğinde onlarla baş etmenize yardımcı olabilecek kişilerin numaralarının listesini oluşturun. Güvenlik planınızın bir parçası olarak arayabileceğiniz arkadaşlarınızı veya sevdiklerinizi bu listeye dahil edin.
-
Uyuşturucu madde ve alkol kullanmaktan kaçının. Alkol ve uyuşturucu maddeler sizi daha dürtüsel hale getirebilir; intihar düşüncelerinizi ve kendinize zarar verme olasılığınızı artırabilir. Alkol veya uyuşturucu madde kullanmanın sizi rahatlatacağını düşünseniz de kullanmamanız sizin için daha güvenilir olacaktır.
-
Başkaları ile birlikte olun. Eğer size yardımcı olacaksa arkadaşlarınız, aileniz veya diğer insanlarla birlikte vakit geçirebilirsiniz. Diğer insanlarla bir arada olmak konusunda zihninize caydırıcı düşünceler gelebilir (Örneğin; "İnsanlara yük oluyorum.", "Kimse bana yardım edemez", "Ya daha kötü hissedersem.", "İşe yaramayacak.", "Ne anlamı var." gibi.). Eğer böyle düşünceler gelirse onları fark edin ve onların dediğini yapmak zorunda olmadığınızı hatırlayın. Zihninizin konuşmalarını fark edebilmek ve düşüncelerinizin davranışlarınız üzerindeki etkisini değiştirmeyi öğrenmek için tıklayınız.
*Yalnız kalmanın size daha çok yardımcı olacağını düşünüyorsanız kendi başınıza da vakit geçirebilirsiniz. -
Hayatınızın bu acıdan ibaret olmadığını fark edin. Hayatınıza anlam katan ve yaşamayı değerli kılan şeylerin bir listesini oluşturun. Listenin ne içerdiği önemli değil ancak hayatınızda bir amaçla temas etmek fark yaratabilir. Bu amacı şu an fark etmeniz çok zor olabilir. Eğer öyle ise daha önce değer verdiğiniz, hayalini kurduğunuz şeyleri, sahip olmaya önem verdiğiniz özellikleri hatırlamak yardımcı olabilir. Bunlar hayatınızdaki bazı alanlarla ilgili olabilir; aile, eş, romantik ilişki, inanç, sosyal hayat, iş hayatı, eğitim, hobiler vb. Şimdiye kadar çok küçük olaylar gibi görünse de hayatınızda olduğuna memnun olduğunuz şeyler hakkında yazmak da bir başka seçenektir. Zihniniz bu sırada "Hiçbir şeyin önemi yok.", "Hayat anlamsız." demeye başladıysa ona göre karar vermek zorunda olmadığınızı hatırlayın. Zihninizin konuşmalarını fark etmek, bu konuşmaların etkisinden çıkmak için ve hayatı anlamlı kılan şeyleri nasıl bulacağınızı öğrenmek için tıklayınız.
-
Günlük hayatta önem verdiğiniz aktiviteleri planlayın. Geçmişte yapmaktan hoşlandığınız ya da sizin için önemli olan aktiviteleri gerçekleştirin (müzik dinlemek, komik bir film izlemek, spor yapmak, komşunuza yardım etmek, sokak hayvanlarını beslemek veya arkadaşlarla birlikte olmak gibi). Bu konuda yaratıcı olabilirsiniz. Yeni, farklı bir şey deneyebilirsiniz. Bu aktiviteleri yaparken zihninizin konuşmalarına ("Anlamı yok.", "Keyif almıyorsun.", "Eskisi gibi değil." vb.) karşı tetikte olun. Bu aktiviteleri yaparken şu anki ilk amacınızın keyif almak olmadığını hayatınıza devam etmek ve anlamlandırmak ile ilgili adımlar atmak olduğunu hatırlayın. Zihninizin konuşmalarına yeni yanıtlar oluşturabilmek için tıklayınız.
-
Kontrolü ele alın. İntihar düşünceleri yoğunlaştığında sanki kontrolü kaybedecekmişsiniz gibi bir his yaşayabilirsiniz. Kendiniz ya da etrafınız size yabancıymış gibi gelebilir. Bazen duygu ve düşünceleriniz arasında oradan oraya savrulduğunuzu hissedebilirsiniz. Bu anlarda içinde bulunduğunuz ana dönmek, dış dünya ile teması sağlamak ve davranışlarınızı kontrol etmek için adeta bir çapa atmanız gerekebilir. Bunu yapabilmek için aşağıdaki yönergeleri takip edin:
Ayaklarınızı yere basın ve zemini hissedin. Bacaklarınızdaki gerginliği fark edin. Yerle olan temasınızı, yer çekimini hissedin. Etrafınıza bakın ve nerede olduğunuzu fark edin. Sesleri dinleyin. Bedeninizi fark edin. Ne yaptığınızı fark edin. Etrafınızdaki bir cisme dokunun ve dış dünyayla olan bağlantınızı hissedin. Dış dünyayla ve kendinizle tekrar temas kurduğunuzu hissedene kadar yönergeleri tekrarlamaya devam edin.Bu yönergeleri takip ettiğinizde dış dünyayla ve kendinizle tekrar bağlantı kuramazsanız endişelenmeyin ve alternatif yönergeler için tıklayın.